In bovenstaande titel staan 4 begrippen/termen die allemaal hetzelfde betekenen, namelijk "met of zonder vaartuig over land van het ene naar het andere water gaan" . Ik noem de termen in de volgorde waarin ik ze zelf heb leren kennen.
Overdragen leerde ik al jong tijdens kanotochten waarin soms overgedragen moest worden.
Klunen kwam in beeld toen ik schaatsen op natuurijs begon te waarderen.
De Overhaal kwam in beeld toe we in de Zaanstreek gingen wonen en daar leerden dat op de plaats van de sluis in Zaandam vroeger een overhaal was waar complete schepen van de Zaan over land richting zee werden overgezet; en omgekeerd. Ook is er aan de rand van het Alkmaardermeer een nog steeds mini-overhaal waar kleine plezierbootjes over een rollenbaan in of uit het meer kunnen worden overgezet.
Het idee om hier een artikel over te schrijven ontstond nadat Floris, die mij informatie vroeg over zeekanoën langs de Noorse kust in het zuidwesten. Ik gaf hem toen ook informatie over het overdragen van het ene naar het andere fjord in geval van slecht weer op zee.
Aangezien ik langs de Noorse zuidwestkust al in 2012 had gevaren moest ik eens goed nadenken hoe dat ook al weer in elkaar zat en waar het precies was toen Tiny en ik inderdaad hebben overgedragen in verband met slecht weer op zee.
Wat het kanoën betreft vond ik overdragen lastig en vermoeiend. Daar kwam echter verandering in toen we een kanokarretje aanschaften toen we een kanotocht met de Canadese kano in Zweden gingen varen. Dat zou dan handig zijn om van het ene meer naar het andere te gaan. Niet dat we dat veel hebben gedaan, maar het nut van dat karretje kwam omdat het op die Zweedse meren zo druk was met peddelaars in gehuurde Canadese kano’s. Dat vonden we te druk en bovendien waren de kampeerplekken daardoor schaars. We besloten toen uit te wijken naar Noorwegen en via de rivier de Glomma naar het zuiden te varen tot een plek waar we een bus konden nemen richting Arvika en daar in de buurt ergens de auto weer op te halen. Maar eerst moesten we een flinke afstand lopen met ons karretje voordat we in de Noorse Glomma konden instappen.
Dat karretje gaf ons na die tocht dus weer ideeën voor nieuwe mogelijkheden voor kanotochten. Zo hebben we, als voorbeeld, eens in Drenthe een kanotocht gevaren tussen de velden met jaknikkers door (toen daar nog olie gewonnen werd). We konden niet zomaar bij de auto terug komen en daarvoor hebben we de kaart bestudeerd om een plek te vinden waar we de kleinste afstand moesten lopen met de kano op het karretje om weer bij de auto te komen.
Dat idee zat er dus bij ons al ingebakken toen we een tocht voeren over zee van Stavanger naar Bergen.
Bij de voorbereidingen ontdekten we dat er ten noorden van Haugesund een zeegebied lag, met de naam Sletta. Dat gebied grensde aan de open oceaan en er lag geen rij eilanden voor die de Oceaan-golven tegenhield. Omdat Sletta veel rotsen en ondieptes bevatte is dat bij slecht weer een gebied waar zeelui respect voor hebben. Een gebied dat in de Pilot gevaarlijk wordt genoemd.
Daarom zochten we vooraf thuis naar een optie om bij eventueel slecht weer het gebied Sletta te kunnen omzeilen. Aangezien we een stukje rijden met een kanokarretje geen probleem vinden hebben we de kaart bestudeerd op zoek naar een korte landbrug naar een volgend fjord met weinig hoogteverschil op het land.
Zoekend op de kaart vonden we een ideale plek waar we langs de weg maar 2,5 km hoefden te overbruggen. Dat bleek, toen we daar liepen, echter een vrij drukke weg zonder een strook asfalt waar we veilig naast de rijbaan konden lopen. Terug konden we niet, dus gingen we door, maar heel veilig voelden we ons niet. Zeker niet toen vrachtauto's en bussen voor ons in bochten van de weg moesten stoppen in verband met tegenliggers.
Later in de vakantie, toen we vanaf Bergen (eindpunt van onze tocht) de kajaks hadden opgehaald, reden we met de auto door dit gebied en zijn toen op onderzoek uitgegaan of er nog betere plekken waren om te "klunen". En warempel, een paar kilometer naar het oosten vonden we een goede plek zonder verkeer, die echter wel wat meer hoogteverschil had. Maar beter een beetje zweten, dan onveilig lopen.
Een Dragseid
Tot onze verbazing vonden we op die plek ook een informatiebord waarop stond dat hier vroeger een Dragseid was: dus een overhaal waar ten tijde van de Vikingen al schepen werden verplaatst naar het volgende fjord. Maar ook nog tot zelfs 1940 werd er van deze mogelijkheid gebruik gemaakt door houten vissersbootjes. Hetzij om tijd te besparen hetzij om Sletta te omzeilen.
We hadden er wel wat voorover gehad om hier zelf ook te "klunen"met onze kajaks in plaats van op die weg met auto's.
Wij hebben uiteraard een kanokarretje, Maar toen wij bij een kampeerplek de kajaks wat hogerop wilden brengen werkte dat niet en gebruikten we stammetjes zoals men dat vroeger op de Dragseid deed:
Omdat de Dragseid-plek door een moeras liep, waar de grond vlakker is, heeft men ter plekke nog veel boomstammetjes gevonden die ooit werden gebruikt om de schepen overheen te trekken.
We vonden het wel reuze interessant om deze plek te vinden en te constateren dat we op hetzelfde idee als vroegere generaties zeevaarders waren gekomen. En ook dat overdragen en alle varianten daarop, al heel lang bestaan.