In het Noorse tijdschrift Padling 2-2021 las ik onlangs een bloedstollend verhaal. Het bevestigde helaas mijn mening over de zogenoemde “Cowboy redding” waarbij je, nadat je bent omgeslagen op het achterdek klimt en vandaar uit in de kuip stapt.

Wat gebeurde er? Het was een mooie windstille ochtend toen Fredrik zin had even naar buiten te gaan en een paar uurtjes te varen in het gebied waar hij altijd voer en er dus goed thuis in was. Hij is een ervaren vaarder en kleedde zich in droogpak, reddingsvest en neopreen handschoenen. Zo voer hij deze ochtend tussen eilanden door tot hij op open water kwam. Daar stond een lome deining van ca. 80cm hoogte. Omstandigheden die hem niet vreemd waren en waarin hij vaker voer. Na een tijdje vond hij dat het tijd was terug te gaan en keerde om. Tot zo ver ging alles naar wens. Tot hij plotseling omsloeg. Hij had geen idee wat er gebeurde en waarom hij omsloeg. Hij voelde zich rustig en begon vol zelfvertrouwen en zonder paniek aan de re-entry die hij al zo vaak op cursus en daarna had geoefend.

De eerste poging eindigde ermee dat hij, op het dek zittend weer in de kuip wilde kruipen, weer omsloeg. Hij probeerde het nog een paar keer en omdat hij dacht het zelf te kunnen klaren, hij niet de aandacht van het vissersbootje verderop probeerde te trekken. Na nog een paar pogingen besefte hij dat het niet zou gaan lukken en probeerde alsnog de aandacht van het bootje te trekken maar ze zagen hem niet. Zijn volgende actie was om proberen naar huis te bellen, maar de accu van zijn telefoon was leeg; vermoedelijk was dat gebeurd toe hij op de heenweg foto’s maakte. Daarna probeerde hij naar land te zwemmen, maar in een droogpak en zwemvest schoot dat niet op. Toen probeerde hij, liggen op het achterdek, naar de kant te peddelen, Dat was echter verspilling van energie want ook dat schoot niet op.

Inmiddels was het vissersbootje verdwenen, dus die kans op redding was verkeken. Maar nu dreef hij weer in het water en had niet voldoende kracht meer om op het dek te klimmen. Tenslotte bond hij zijn peddel verticaal aan de kajak zodat 1 blad wat hoger boven het water uit stak. Daarna raakte hij bewusteloos.

Maar het geluk was met hem: Er voer op 100 meter afstand een bootje voorbij. Toevallig zag 1 van de mensen aan boord in de verte een vreemde witte vlek die op iets van visserij leek te zijn. Omdat er op die plek niet gevist werd vonden ze dat gek en gingen daarom een kijkje nemen. Daar vonden ze Fredrik die verticaal naast zijn kajak dreef waarbij alleen zijn hoofd boven water kwam.

Hoe de redding ging hoef ik niet te beschrijven behalve dat de ziekenauto onderweg was en dat ze in de tussentijd zijn droogpak uittrokken en daarbij vol verbazing ontdekten dat er 20-30 liter water in het pak zat. En dat terwijl alle ritsen goed dicht zaten en de manchetten ook goed gesloten leken. Fredrik overleefde dit avontuur ondanks dat zijn lichaamstemperatuur was gezakt tot 28,5°C na vier uur in water van 5°C gelegen te hebben. Kantje boord dus!

Deze geschiedenis verliep precies zoals het scenario dat ik voor ogen had als ik clubleden in het zwembad op deze cowboy-redding zag oefenen. Inderdaad soms lukte het iemand wel om in de kuip te klimmen. Maar als ik ze voorhield dat ze in de praktijk pas zouden omslaan bij veel moeilijker omstandigheden als in het zwembad, kreeg ik maar weinig gehoor. Ik hield ze voor dat je in praktijk in de meeste gevallen veel meer golven hebt waardoor de kans om in de kuip te klimmen klein is, Natuurlijk zijn er YouTube filmpjes te vinden waarop je iemand, zelfs in golven op zee, weer in de kuip ziet klimmen. Ik schat dat zo iemand daarop heel lang heeft geoefend en ook nog eens sterk, snel en lenig is.

Naar mijn idee kan je beter lang oefenen op de eskimo-rol en de zijdelingse re-entry vanuit het water. Ten eerste heb je dan de optie om na omslaan direct terug te rollen. En mocht dat een keer niet lukken dan kan je in de golven de re-entry doen en als nog oprollen.
Als het dan nog niet lukt is er de redding waarbij je een peddelfloat op de peddel te schuift en dan op te rollen. Lukt het nog niet dan kan je peddel+peddelfloat als uithouder te gebruiken tegen omslaan terwijl je in de kuip klimt. Die peddelfloat moet je natuurlijk wel bij je hebben! Liefst al half opgeblazen op het dek onder een elastiek zodat je dat niet hoeft te doen als je in het water ligt.

  • Nog beter is het om niet in je eentje uit te varen, maar met minstens 1 vaarmaatje die je kan helpen of die alarm kan slaan,
  • Ook is het handig als je met iemand hebt gecommuniceerd waar je heen gaat en wanneer je terug bent.
  • Ten slotte kan je jezelf ook afvragen hoe er zoveel water in het droogpak kon komen. In het Noorse artikel werd geschreven dat ze daar geen verklaring voor hadden gevonden. Maar je zou kunnen bedenken dat het droogpak tijdens de Cowboy-redding door al dat geklim op het achterdek beschadigd is geraakt. Of dat een enkel-, hals- of pols-machet toch niet geheel gesloten was.

Zelf neem ik op zeekanotochten in Scandinavië geen droogpak mee in verband met de kans op beschadiging door scherpe rotsen en dergelijke. Zoiets kan makkelijk gebeuren bij in- of uitstappen of tijdens lopen over glibberige oevers. Ik ga tijdens zo’n tocht daarom liever gekleed in een dikke LongJohn en een uitstekend kanojack.

Maar kijk uit voor die CowBoy: die is niet te vertrouwen!